Kamis, 31 Mei 2018

CATATAN BANTEN DI PURA BUKIT, DESA, DALEM MENURUT TRADISI TERDAHULU DESA PAKRAMAN SANGKET

Karya Piodalan Biasa

Catatan Banten di Pura Bukit.

  1. Pelinggih Bethara Ngurah Bukit, Bantene: Suci asoroh maguling bebek, seetan, jerimpen putih kuning 1, lan jerimpen biasa 1, sate pajegan siap 2, pengerebuan.
  2. Pelinggih Tengah (Dewa Ayu Ngurah Anom); Bantene: pengerebuan, jerimpen sate, pengiring.
  3. Pelinggih Dewa Ayu Pemutering Jagat ;  Bantene: pengerebuan, jerimpen sate, pengiring.
  4. Piasan (paruman) ; Banten: seetan 2 soroh, tebasan, pengerebuan 2, jerimpen 2, sate pajegan 2, ajang 11.
  5. Taksu : pengerebuan ketipat kelanan
  6. Kulkul pengerebuan
  7. Banten nasi puargan, lapan: pengerebuan, seetan, banten penjor
  8. Pengesor: pengelebar selengkape

Catatan Banten di Pura Desa (karya piodalan biasa)
  1. Pelinggih Bathara Hyang Ngurah Pasek; Bantene: seetan2, tebasan 1, pengerebuan, suci 1, jerimpen 2, sate pajegan 2
  2. Pelinggih lianan : pengerebuan
  3. Pelinggih Dewa ayu Manik Galih; Bantene : seetan 1, pengerebuan 2
  4. Piasan umum : seetan, pengerebuan
  5. Piasan Dewa Ayu : seetan 1, jerimpen 2, sate pajegan 2, pengerebuan
  6. Piasan Dewa Bajra: seetan 2, Pengerebuan, jerimpen putih kuning 1, sate pajegan siap 2.
  7. Bale Agung : bantene: seetan 2, jerimpen 2, pengiring 2, pengerebuan 2, ajang 11.
  8. Taksu Gede : Pengerebuan, tipat gong
  9. Taksu Semar : Pengerebuan ketipat kelanan
  10. Taksu Dewa Ayu : sama
  11. Banten kulkul : pengerebuan
  12. Banten nasi puargan, laapan: seetan, pengerebuan penjor
  13. Pengesor: pengelebar selengkapnye


Catatan Banten di Pura Dalem

1.   Pelinggih Hyang Bethara Ngurah Dalem; Bantene: suci 1, seetan 1, pengerebuan
2.   Pelinggih Dewa Ayu (pelinggih Gedong Sridandan); Bantene: seetan 1, pengerebuan 1, jerimpen 1
3.   Piasan umum : seetan 2, tebasan asoroh, jerimpen 2, sate pajegan 2, pengerebuan 2
4.   Piasan Dewayu : seetan 2, jerimpen putih kuning 2
5.   Pelinggih lianan: pengerebuan
6.   Taksu Gede : pengerebuan, tipat gong
7.   Taksu Semar : pengerebuan, tipat kelanan
8.   Taksu Pecalang Agung: pengerebuan, ketipat gong
9.   Banten puargan, nasi, Laapan: pengerebuan, seetan
10.  Kulkul: pengerebuan
11.  Pengesor : pengelebar selengkapa

Pengaturan Sagi (Pangkonan)

1.     Pelinggih Hyang Bethara Ngurah Pasek
Hyang Bethara Ngurah Dalem
Hyang Bethara Ngurah bukit
Bethari Dewa Ayu Manik Galih
Katuran: teteg daksina, canang ajengan, sagi (pangkonan) mebetutu ayam putih1, pinunasan tirta, banyuawangan.
2.   Pelinggih-pelinggih lianan: katuran canang ajengan, taksu ketipat gong, ketipat kelanan.
3.   Ring Penataran Jaba Tengah
a.      Pengaturan: sagi (pangkonan) 2 bale, ulu teteg daksina, sanganan, kekolekan, tuak, arak, berem serbat, mewadah botol.
b.      Penyanggra ring mejane: minuman, kopi, the, sanganan, rook 1 bks, colok 1 bks, canang sari asiki, medaging kuwud 1 bungkul.
4.   Ring Sor: Pesegehan atuwunan selengkapa/ sagi-sagi, tegen-tegenan lebeng matah, pengesor sagi (pangkonan), miwah tambahan pesegehan, sane lian-lianan, kuwud abungkul.
5.   Banten laapan:  segenepa, eteh-eteh lapan, banyuawangan, kuwud abungkul, pesegehan atuwunan, caru bangun urip, baying-bayang siap putih atau  selem, canang sari, sekar ayat-ayat, teteg, canang gandawangi, lekesan, gibungan, sagi (pangkonan).
6.   Sagi-sagi gong (lespeaker): sagi-sagi, canang sari, banyuawangan, pasegehan, putih kuning.
7.   Pinunasan tirta ring pajenengan (ring paicane) bantene: teteg daksina, canang ajengan, ketipat kelanan 1, ketipat gong 3, peras metaluh guling, canang pinunasan tirtam bunga bikas 11 (masuh ping tiga).
8.   Ring sor, pasegehan atuwunan lengkap 9 warna, medaging nasi macam selem metaluh siap.

Nama-Nama Pelinggih Utama Yang Asli ada Sejak Berdirinya Desa Pakraman Sangket Sukasada

Catatan nama-nama Pelinggih

I.  Pelinggih di Pura Bukit
1)      Tanggu kangin : Dewa Ayu Pemutering Jagat
2)      Tengah : Dewa Ayu Ngurah Anom
3)      Tanggu Kauh : Dewa Ngurah Bukit (istri Dewa Balian)
4)      Piasan
5)      Taksu
II.Pelinggih di Pura Desa (saking kangin)
1)      Tanggu kangin : Puseh Gunung Agung
2)      Gunung Sinunggal
3)      Meru tumpang lima: Bethara Ngurah Pasek
4)      Dewa Ngurah Agung (putran Dewa Ngurah Pasek)
5)      Bethara Ulun Danu (gunung lebah)
6)      Bethara Gunung Lempuyang
7)      Dewa Ayu Manik Toya (tanggu kangin)
8)      Dewa Ayu Manik Galih (tengah)
9)      Dewa Ayu Manik Sari (Manik Merta) tanggu kauh
10)  Piyasan Umum
11)  Piyasan Dewa Ayu
12)  Piasan Dewa Bajra
13)  Bale  Agung
14)  Taksu Gede
15)  Taksu Semar
16)  Taksu Dewa Ayu
III. Pelinggih di Pura Dalem (saking kaja ngelodang)
1)   Dewa Ngurah Tampu Lawang
2)   Dewa Ayu (Pelinggih Balidandan)
3)   Tjungkub: Pelinggih Bethara Dalem
4)   Ngelodangang : Dewa Bagus Manik Segara
5)   Dewa Bagus Ngurah Ketut Gunung Raun
6)   Dewa Bagus Manik Kembar
7)   Piasan Umum
8)   Piasam Dewa Ayu
9)   Taksu Gede
10)        Taksu Semar
11)        Taksu Pecalang Agung
IV. Pelinggih di Pura Mengening
1)      Dewa Bagus Ambara : seetan pengerebuan
2)      Dewa Ayu Mengening: suci, pejati, bebek putih
3)      Ida Bethara lingsir (Bethara Sakti): Ajengan
4)      Taksu Selisik: ketipat kelanan
5)      Piasan: banten akedengan
6)      Di kelebutane : pejati; Taksu : ketipat gong kanan-kiri; Dewa Ayu : ajengan
7)      Taksu pengapit lawang :

8)      Pelinggih batu : ajengan

Catatan Bapak Nyoman Oka (1978)

BANTEN LAPAN DESA PAKRAMAN SANGKET SUKASADA


BANTEN PANGKONAN DESA PAKRAMAN SANGKET SUKASADA


BANTEN AMPILAN DI DESA PAKRAMAN SANGKET SUKASADA


CANANG PEMENDAK LAN CANANG PENGELEBAR DI DESA PAKRAMAN SANGKET SUKASADA


BANTEN PENYANGGRA LAN PENGELUAR DESA PAKRAMAN SANGKET SUKASADA


BANTEN CANANG AGUNG DI DESA PAKRAMAN SANGKET SUKASADA


NANDING BANTEN PENYACAK DI DESA PAKRAMAN SANGKET SUKASADA


Piodalan di Pura Desa Pakraman Sangket Sukasada

Piodalan di Pura Desa Pakraman Sangket 31 Mei 2018 sampai dengan 1 Juni 2018
Acara Ngayah lan Pembagian Tugas Seperti di Bawah ini




KRAMA NGAYAH








Banten Penyacak


  Penyacak Ajengan

Penyacak Ajengan (Kenggen ring Pura Desa lan Pura Bukit) daging ipun:
  1. Urap Barak – Urap Putih
  2.  Ajengan
  3.  Urab Undis
 Penyacak Sanganan:
  1.  Pisang mas/Pisang Kayu
  2.  Sanganan Uli putih lan kuning
  3.  Sanganan kuskus unti kelapa, gula bali

Tatakan daun pisang mas utawi pisang kayu
Tandingan : Penyacakan Ajengan di duur penyacak sanganan tur maiket

Tandingan Puput

Selasa, 01 Mei 2018

Agenda dan hasil Paruman Desa Pakraman Tahun 2018

Selasa, 1 Mei 2018

  1. Tegakan piodalan mewayonan pada Tri Kahyangan Desa Pakraman Sangket
  2.  Peturunan tetap per pura Rp. 10.000,- sedangkan pemirak Rp. 50.000, nyabran 6 bulan
  3.  Pembacaan kekenan, saye sekadi lampiran
  4.  Lain-lain:

  • Tanah-tanah desa wajib disertifikatkan dan sertifikat di taruh pada Brankas LPD Desa Pakraman Sangket, dilengkapi Berita Acara Penitipan Berkas, status bale banjar duen Desa Pakraman Sangket
  • Bantuan BKK akan digunakan : (1) Operasional desa pakraman; (2)  Pasraman, pembinaan pecalang; (3) Upakara; dan (4) Rehab candi bentar, tembok penyengker Pura Desa
  • sumbangan ke majelis alit I . 1 juta, dan II Rp. 1 jt
  • Kebakatan, penjelasan dan sanksi (dipertegas tidak diberhentikan, namun tetap sebagai krama ngayah namun tidak dapat pelayanan, akan tetapi seluruh sanksi tetap dikenakan, akan tetapi seluruh sanksi tetap berjalan dan sanksinya tetap berjalan).
  • Penganyar-kamis, 10-6-2018 Pura Segara Rupek, jam 10.00 wita sudah di Pura Segara Rupek
  • Masalah jero mangku  dadia atau jro mangku lainnya, tetap dikenakan saye, jadi saat saye tidak ngayah sebagai pemangku.
  • Petugas pembersihan / luputan, ilustrasi desa sadar lingkungan, kebersihan wajib dipelihara. Status tukang sampat tetap dipertahankan sampai paruman berikutnya. 
  • Prekangge yang dipadik adalah prekangge yang telah jelas betara sane kesusungsung, dan merupakan krama desa, setelah dibuktikan minimal 5 kali odalan. 
  • Pelaksanaan pembangunan di desa harus memperhatikan kualitas, seluruh krama dapat mengawasi pelaksanaan pembngunan, dan apabila terjadi komplin harus disampaikan pada panitia atau pengurus
  • Mengenai penambahan pelinggih, atau bentuk upacara yang akan membebani krama secara berkelanjutan (permanen) harus di putuskan dalam paruman
  • Keputusan paruman tetap menjadi pedoman dalam melaksanakan kegiatan di Desa Pakraman, berdasarkan kebulatan pendapat dari seluruh krama yang hadir, bukan korum berdasarkan jumlah krama yang ada (kesulitan menghadirkan krama 50 + 1), kecuali dalam pemilihan kelian desa pakraman